Zwyrodnienie stawu kolanowego, inaczej gonartroza, to choroba układu ruchu, która rozwija się w wyniku zaburzenia jakości i ilości chrząstki stawowej. Do jej wystąpienia przyczynić się mogą zarówno czynniki biologiczne, jak i mechaniczne. Ze względu na dolegliwości bólowe i uporczywe objawy choroby zwyrodnieniowej przypadłości nie powinno się lekceważyć. Trzeba jak najszybciej wdrożyć odpowiednie leczenie, które zapobiegnie dalszemu rozwojowi choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego. Dowiedz się, jakie są możliwości leczenia choroby zwyrodnieniowej kolan.
Przyczyny zwyrodnienia stawu kolanowego
Zacznijmy od tego, dlaczego rozwija się choroba zwyrodnieniowa. Wywołać ją może uraz, zakażenie lub inna choroba stawów, np. reumatoidalne zapalenie stawów. Wpływ na powstanie zmian zwyrodnieniowych w obrębie kolan mogą mieć też wrodzone zaburzenia budowy układu kostnego, np. kości udowej, łąkotki czy kości piszczelowej. Zwyrodnienie stawu kolanowego wywołać też może cukrzyca lub nadczynność przytarczyc [1,2].
Na wystąpienie uszkodzeń elementów stawu wpłynąć mogą również czynniki takie jak [1]:
- otyłość,
- osłabienie mięśni otaczających staw,
- czynniki zawodowe (np. częste klęczenie lub zginanie kolan),
- uprawianie sportu,
- zaburzenia budowy stawu,
- wiek (ryzyko zachorowania rośnie wraz z wiekiem),
- płeć żeńska,
- czynniki genetyczne.
Jakie są objawy choroby zwyrodnieniowej?
Do najczęstszych objawów zwyrodnieniowej choroby kolan należą [1,2]:
- ból wewnątrz stawu (występuje przy ruchu, nasila się w nocy),
- sztywność stawu,
- zmniejszona ruchomość stawu,
- ograniczony zakres ruchu,
- trzeszczenia spowodowane ocieraniem się powierzchni stawowych,
- zniekształcenie i poszerzenie obrysu stawu.
Jakie są możliwości leczenia choroby zwyrodnieniowej kolan?
Celem leczenia choroby zwyrodnieniowej stawów kolanowych jest przede wszystkim zmniejszenie bólu, usprawnienie funkcji stawu, umożliwienie normalnego funkcjonowania i ograniczenie inwalidztwa. We wczesnych stadiach choroby objawy nie są jeszcze tak nasilone i łatwo je zmniejszyć, a nawet całkowicie wyeliminować. Przy braku leczenia niewykluczony jest jednak postęp choroby i nasilenie objawów, przez co dolegliwościom trudno będzie zaradzić. Dlatego właśnie z objawami choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego trzeba walczyć, a leczenie należy rozpocząć możliwe jak najwcześniej.
Leczenie zachowawcze choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego obejmuje stosowanie leków. W ramach leczenia farmakologicznego pacjentom podaje się m.in. paracetamol, niesteroidowe leki przeciwzapalne, leki stosowane zewnętrznie, opioidy czy glikokortykosteroidy lub kwas hialuronowy podawane do wnętrza stawu. Dobór leków uzależnia się od przebiegu choroby [2].
W przypadku choroby zwyrodnieniowej w zaawansowanym stadium stosuje się leczenie operacyjne. Obejmuje ono zastosowanie endoprotezy stawu kolanowego, czyli wymianę stawu na nowy. Operacja wymiany stawu, czyli endoprotezoplastyka stawu, przeprowadzana jest jednak w ostateczności, gdy wszelkie inne metody leczenia zawiodą [1].
Domowe metody leczenia choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego
Rozpoznanie choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego wymaga zmiany stylu życia. Jest to ważne na każdym etapie choroby, w tym również na samym początku. Zahamowanie postępu choroby zwyrodnieniowej i zmniejszenie objawów występujących w obrębie stawów kolanowych zapewniają takie metody jak [2]:
- edukacja pacjenta,
- dieta w celu zmniejszenia masy ciała u chorych z otyłością lub nadwagą,
- odpowiednia aktywność ruchowa (m.in. ćwiczenia równowagi, tai chi, joga),
- kinezyterapia w celu utrzymania zakresu ruchów w stawie i siły mięśniowej; może się też zmniejszyć natężenie bólu,
- zaopatrzenie ortopedyczne, np. laska, kule, korektory osi kończyny, stabilizatory stawu kolanowego (w tym także elastyczne opaski), zewnętrzna korekcja ustawienia (medializacja) rzepki, orteza zabezpieczająca staw śródręczno-paliczkowy kciuka.
Wskazane postępowanie ma na celu poprawę jakości życia i umożliwienie normalnego funkcjonowania.
Na zlecenie marki 4Flex
Bibliografia:
- Guła Z., Korkosz M., Choroba zwyrodnieniowa stawów, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2017 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/reumatologia/choroby/65000,choroba-zwyrodnieniowa-stawow (dostęp: 2022.09.12.)).
- Zimmermann-Górska I., Goncerz G., Szczepański L., Choroba zwyrodnieniowa stawów, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2021 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.16.13 (dostęp: 2022.09.12.)).
Na zlecenie marki 4Flex
